Wat is hechting en hoe ontstaat het

Hechting is de band die ontstaat tussen ouder en kind. Hechting ontstaat altijd want een baby is afhankelijk van de ouder(s) om te overleven. Voor een optimale ontwikkeling is echter veilige hechting nodig die uitgroeit tot een gezond basisvertrouwen.

 

 

 

 

Veilige hechting ontstaat als een kind het gevoel heeft altijd op zijn of haar ouders te kunnen vertrouwen. Vandaaruit zal een kind op onderzoek uitgaan en ontdekken hoe de wereld in elkaar zit. Lukt dit met genoeg succes (ook van teleurstellingen groeit een kind) dan ontstaat basisvertrouwen (ik ben.. / ik wil.. / ik kan…).

 

Hechting is het fundament waarop alle ontwikkeling rust. Een goede metafoor hiervoor zijn vijf bouwstenen die samen een stevig huis maken. Bouwstenen 1 en 2 vormen de fundering en de steunbalken; en bouwstenen 3 t/m 5 de muren met het dak. Pas als het huis stevig staat en niet kan instorten heeft het zin om te starten met de inrichting van het interieur.

 

Een kleine zeventig procent van alle kinderen doorloopt alle bouwstenen voldoende tot goed. Deze ontwikkeling vindt plaats in de eerste vijf tot zeven jaar van het leven van een kind. Ruim dertig procent van alle kinderen blijft gedurende die periode steken in een bouwsteen of gaan door naar de volgende bouwsteen met onvoldoende basis. Dat is jammer want zelfs als volwassene kunnen zij hier nog veel last van hebben.

 

Bouwsteen	Beleving kind	Taak opvoeder
Basisveiligheid	Ik vertrouw erop dat mijn opvoeder voldoet aan mijn basisbehoeften; de opvoeder reguleert mijn bestaan.	Bescherming, verzorging, regulatie
Toevertrouwen	Ik en mijn opvoeder kunnen op elkaar afstemmen.	Afstemming, nabijheid, expressie
Zelfvertrouwen	Ik probeer en experimenteer; vaak gaat het goed maar als het niet goed gaat is mijn opvoeder in de buurt.	Stimulatie, steun, begrip
Zelfstandigheid	Ik en mijn opvoeder zijn losse individuen met eigen behoeften; ik kan dingen zelfstandig maar we kunnen ook samenwerken.	Ruimte, geduld, duidelijkheid
Creativiteit	Ik kan op een creatieve manier problemen oplossen zonder het vertrouwen in mezelf en de omgeving kwijt te raken.	Vertrouwen, afstand

Bij kinderen met een bijzondere ontwikkeling (bv. autisme, ADHD, verstandelijke beperking, hooggevoeligheid; prikkelverwerkingsproblemen) kan de gehechtheidsontwikkeling vertraagd verlopen waardoor ze meer tijd nodig hebben om een bouwsteen goed te doorlopen. Bij kinderen met autisme ligt de gerichtheid in de beginfase bijvoorbeeld vaak meer op voorwerpen en pas later op mensen.

 

Kinderen met traumatische ervaringen, b.v. overlijden van één van de ouders; adoptie; uithuisplaatsing; echtscheiding kunnen terugvallen naar een eerdere bouwsteen. Zonder goede begeleiding lopen zij meer risico om te blijven steken in hun gehechtheidsontwikkeling met alle risico’s van dien.